Cukrzyca ciążowa to jedno z najczęstszych powikłań jakie spotykamy w oddziale i w swoich praktykach. Wyobraźcie sobie, że dotyka nie tylko te z nas, które mają trochę nadprogramowych kilogramów, ale też te, których BMI oscyluje wokół 20. Ciąża to swoistego rodzaju wyzwanie dla naszego organizmu, bezlitośnie obnaża słabe punkty systemu. Jeśli tym punktem jest gospodarka węglowodanowa, pojawia się tzw. cukrzyca ciążowa.
Screening cukrzycy w Polsce jest jest obowiązkowy. Pierwszy raz skierowanie na badanie glukozy na czczo powinnaś dostać przed 10 tygodniem ciąży. Prawidłowy wynik to glikemia poniżej 92. Niektóre z Was powinny dostać od razu skierowanie na test obciążenia glukozą. Kiedy? Wtedy gdy jesteście w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia tego zaburzenia czyli w przypadku: nadwagi lub otyłości, wystepowania cukrzycy w poprzedniej ciąży, urodzenia w przeszłości dziecka z nadmierną masą urodzeniową. Test obciążenia nie ominie również te z Was, które miały nieprawidłową glikemię na czczo oraz te, które były leczone metforminą z powodu insulinooporności (wtedy test należy wykonać tydzień po odstawieniu metforminy). Jesli wszystkie wyniki w teście będą mieścić się w granicach normy, badanie powtarzamy w 24-28 tygodniu. Wszystkie pozostałe Ciężarówki również będą miały przyjemność w teście OGTT uczestniczyć – pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży. Czasem Twój lekarz może zaproponować powtórzenie testu w innym niestandardowym terminie, jeśli podejrzewa cukrzycę stwierdzając np. że masz tzw. wielowodzie (czyli zbyt dużą objętość płynu owodniowego) lub jeśli Twój Maluch należy do bardzo dużych (czyli grupy tzw. LGA – dzieci z masą powyżej 90 percentyla, co oznacza, że tylko mniej niż 10% dzieci w tym samym wieku ciążowym waży więcej niż Twoje Dziecko).
Co to znaczy wyniki w zakresie normy? Na czczo cukier powinien wynosić poniżej 92; w teście OGTT – na czczo do 92, po 1h do 180 i po 2h do 153. Wszystkie wyniki przekraczające te wartości to rozpoznanie cukrzycy ciążowej. Pamiętajcie, że wystarczy do tego rozpoznania nawet jeden nieprawidłowy parametr w teście.
Mam CUKRZYCĘ CIĄŻOWĄ i co dalej??? Bez paniki, najważniejsze, że o tym wiemy. Teraz czas wyposażyć się w glukometr (urządzenie, które w kropli Twojej krwi z opuszka palca oznaczy cukier) – ja osobiscie daję pacjentkom i polecam Contour Plus, bo ma fajną apkę do ściągnięcia na telefon, wyniki zaciągają się same przez Bluetooth i pacjentki przychodzą do mnie z telefonem, zamiast papierowego dzienniczka, a ja mogę sobie wszysko oglądnąć na poręcznych wykresach. Druga ważna rzecz – dieta cukrzycowa; nie zawsze łatwo sobie z tym poradzić, my na szczęście mamy teraz w KOC-u naszą dietetyczkę Darię, która pomaga Pacjentkom zapanować nad jadłospisem.
Jaka jest w tym wszystkim rola diabetologa? Diabetolog z pewnością jest podstawowym specjalistą niezbędnym tym z Was, które z cukrzyca zmagały się przed zajściem w ciążę. Cukrzycę ciążową może prowadzić Wasz ginekolog – nie wszyscy tego się podejmują, część lekarzy i tak wysyła pacjentkę do diabetologa. U mnie w praktyce oraz w odddziale radzimy sobie sami, aczkolwiek mamy też do dyspozycji diabetologa w poradni przyszpitalnej, jeśli jest taka potrzeba, można jak najbardziej skorzystać z konsultacji.
A co jeśli dieta nie wystarcza? Czasem musimy sięgnąć po leki. W Polsce obecnie jedyną akceptowaną formą w takim przypadku jest wprowadzenie insuliny. Wydajemy pacjentkom specjalne wstrzykiwacze popularnie nazywane penami i uczymy jak je obsługiwac i jak dobierać dawki insuliny. Czasem ciężarne pytają mnie: czy nie ma nic innego? Istnieją również doustne leki przeciwcukrzycowe, ale na razie w polskich wytycznych dopuszczalne jest jedynie kontynuowanie zażywania metforminy do 12 tygodnia ciąży, jeśli pacjentka brała lek wcześniej. Zalecenia te w każdej chwili mogą się zmienić – wiadomo, wszystko idzie do przodu 🙂 Chętnie Was wtedy o tym poinformujemy.
Czy cukrzyca będzie miała wpływ na sposób prowadzenia Waszej ciąży i porodu? Tak, i to w wielu aspektach. Ciąża z cukrzycą nie jest ciążą fizjologiczną, odpada więc prowadzenie ciąży przez położną i poród domowy. W trakcie ciąży mamy cukrzycowe powinny mieć wykonywane zapisy KTG od 35 tygodnie, równocześnie śledzony bacznie powinnien być przyrost masy Waszych Dzieci. Z powodu cukrzycy dostaniecie skierowanie do indukcji porodu pomiędzy 39 a 40 tygodniem, a Wasz poród będzie musiał być pod stałym nadzorem KTG. Cukrzyca nie jest wskazaniem do cięcia cesarskiego – wyjątkiem jest sytuacja gdy przewidywana masa płodu przekracza 4200g.
A co po ciąży? Czy cukrzyca ciążowa to już rozpoznanie do końca życia? Na szczęście u większości z Was organizm po ciąży poradzi sobie z poziomami cukru, ale żeby się upewnić czy tak jest, prosimy wszystkie słodkie mamy, aby powtórzyły test OGTT 6 tygodni po porodzie. Jesli okazałoby się, że wyniki nadal są nieprawidłowe, Twój ginekolog skieruje cię do diabetologa, który przejmie opiekę nad Tobą. Pamiętaj, że cukrzyca ciążowa oznacza też podwyższone ryzyko wystapienia zaburzeń gospodarki węglowodanowej w późniejszym czasie, więc trzymaj wagę, odżywiaj się rozsądnie, dbaj o aktywność fizyczną i co roku poproś swojego lekarza rodzinnego o skierowanie na test OGTT 🙂
